De geschiedenis van Albanië

Van de pre-historie tot de middeleeuwen.

De geschiedenis van Albanië is het verhaal van een eeuwenlange overheersing door verschillende volkeren. Het land ligt in het hart van de Balkan. Dit gebied is van uitermate strategisch belang. Daarom liet iedereen die het op een bepaald moment voor het zeggen had in het Middellandse Zeegebied er zijn oog op vallen. Het resultaat is dat Albanië gedurende eeuwen een uitverkoren slagveld was en steeds door een of andere macht werd bezet.

Het gebied waar Albanië zich nu bevindt is al sedert de prehistorie bewoond. In de grotten van Xara en Konispol vinden we rotstekeningen die jagers en voedselverzamelaars achterlieten. De belangrijkste prehistorische getuigen zijn de talrijke Tumuli of grafheuvels die over het land verspreid liggen. In de buurt van Butrint werden vuurstenen wapens en werktuigen van Neanderthalers gevonden.In de vijfde eeuw voor onze jaartelling stichtten de Grieken autonome koloniën die later zouden uitgroeien tot de steden Antigone, Butrint, Apollonia en Epedamnos (Durres).

Toen de Illyriërs zich in de derde eeuw in dit gebied vestigden hadden de Grieken daar geen probleem mee. Als snel werd handel gedreven met de nieuwkomers. De Illyriërs waren een Indo-Europese bevolkingsgroep en worden beschouwd als de voorvaderen van de huidige Albanezen. Door hun integratie met de plaatselijke stammen legden ze de basis voor de unieke culturele en taalkundige accenten waar de Balkan zo rijk aan is.

Een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van Albanië greep plaats in 30 voor onze jaartelling. Toen annexeerde Rome het Illyrische Rijk. In deze periode genoot Illyrië grote voorspoed en een relatief stabiele vrede. Een van de belangrijkste Illyrische steden was Byllis. Dit is nu een archeologisch park. Niettegenstaande de Romanisering slaagden de Illyriërs, net als de Grieken, erin om hun eigen taal en gebruiken te behouden. Bij het uiteenvallen van het Romeinse Rijk kwam deze regio onder de hoede van het Oost Romeinse Rijk wat later Byzantium werd. Drie van de eerste Byzantijnse Keizers (Anastasius I, Justin I and Justinius I) waren van Illyrische afkomst.

In 1344 veroverde Servië deze regio. Hun controle zou niet lang duren. in 1389 verloren zij het gebied aan de Ottomanen. In deze periode controleerden de Venetianen de kusten. Getuige hiervan zijn o.a. de overgebleven stadsmuren van Durres. Maar door de Servische nederlaag stonden zij nu ook bloot aan de Ottomaanse agressie.

De Ottomaanse overheersing

Het absolute keerpunt in de geschiedenis van Albanië kwam met de Ottomaanse overheersing. Die zou duren tot aan het begin van de twintigste eeuw met een korte onderbreking tussen 1443 en 1468 toen de legendarische Skanderbeg vanuit Kruja het verzet tegen de bezetting organiseerde en de Ottomaanse sultans met de nodige kopzorgen opzadelde. Skanderbeg was een strategisch genie. Jaren lang slaagde hij erin om met een relatief klein leger de legioenen van de Sultan in de pan te hakken. Op de lijst van grote strategen kreeg hij een plaats tussen Alexander de Grote, Julius Caesar en Patton. Zijn verzet gaf de Europese staten de tijd om zich voor te bereiden op de Ottomaanse invasie.

In principe heerste er godsdienstvrijheid onder de sultans. Maar de moslims hadden diverse voordelen op de andere godsdiensten. Veel Albanezen bekeerden zich uit opportinisme tot de Islam. Gewoon om minder belastingen te betalen. De Ottomaanse overheersing zou duren tot aan de onafhankelijkheidsverklaring in 1912. Maar vanaf dan ging de geschiedenis van Albanië nog niet over rozen.

Van de onafhankelijkheid tot nu.

Tijdens de eerste en de tweede wereldoorlog zou de frontlinie zich over Albanië verspreiden.

Tussen beide oorlogen stichtte Zogu I een kortstondig koninkrijk. Dit hield zich recht met de steun van Mussolini. Tot de Duce beslistte om Albanië dan toch maar te annexeren. De voornaamste bouwwerken in Tirana dateren uit het interbellum.

Na de tweede wereldoorlog grepen de communisten de macht en zonk Albanië onder “Kameraad” Enver Hoxha weg in het moeras van de Stalinistische dictatuur en extreme isolatie. Dit regime hield stand tot december 1991 toen er een relatief vreedzame transitie kwam en de communisten zich plots socialisten lieten noemen. Dit werd bevestigd met de eerste vrije verkiezingen in maart van 1992. Vanaf dan is Albanië een parlementaire democratische republiek.